OHHH.....IT IS D. TRUMP AGAIN

At long last, settlements have been reached in separate lawsuits between the Trump Organization and two celebrity chefs, Geoffrey Zakarian and José Andrés. The settlement between the organization and Andrés was agreed upon last Friday, while Zakarian’s was announced on Monday. Both lawsuits arose when the chefs “abandoned plans to set up shop in the Trump International Hotel, in Washington’s Old Post Office building” after President Trump kicked off is campaign back in 2015. As a result, the president sued both chefs.

ESTABLISHING A PRIVATE LIMITED COMPANY( P.L.C.) in ETHIOPIA

1. Prepare Memorandum of Association and Articles of Association.

The document can be prepared in Amharic and English but you might be asked to provide the Amharic version on District level. Take a closer look at the decision making part, specifically how much percentage is considered to be majority because when you change your address, increase your capital or any other major company decision, you will need to prepare a minutes that will be authenticated by Document Authentication & Registration Office. And unless the majority of the shareholders agree and present themselves in person at Document Authentication & Registration Office, your minutes will not be authenticated.

2. Check the company name.

You will take the draft Memorandum of Association and Article of Association to Ministry of Trade located next to Development bank of Ethiopia. There, they will check if there is any other company which resembles your company’s name and they will either tell you to change your company’s name or it will be accepted. If it’s accepted, they will give you permission to take memorandum of association and article of association to ministry of Document Authentication & Registration Office.

3. Authenticate your documents at Document Authentication & Registration Office.

Though there are many DARO office scattered around Addis Ababa, the only branch that deals with forming a company is the one located at Chelelek ALSAM Tower, around Ethiopian Commodity Exchange (ECX), located on the way from Mexico Square to Lideta / Tor Hayloch. After that, your documents will either be accepted and you and the share holders will be asked to present themselves in person or their legal representatives with a renewed ID Card or Passport. Now you have your PLC and you can now start the process to get a license.

የሥራ ውሎች፤ የሠራተኛ ሥራ እንዳይሠራ መከልከልና ለተወሰነ ጊዜ የማገልገል ወይም ካሣ የመክፈል ግዴታ፡፡

ሀ- እንደመግቢያ

በመጀመሪያ የሥራ ዉሎችን የሚገዙ ስንት ሕጎች  እንዳሉ መግለጽ ጠቃሚ ይመስለኛል፡፡ ሁለት ናቸዉ፡፡ እነሱም፡-

1-             በአዋጅ ቁጥር 377/1996 ሥር የሚተዳደሩ የሥራ ዉሎች፡፡ ይህ ሕግ በአሠሪና የሥራ አመራር (ማኔጅመንት) ኣባል ያልሆኑ ሠራተኞች ግንኙነታቸዉን የሚገዙበት ሕግ ነዉ፡፡ እዚህ ላይ ሁለት መሠረታዊ የሆኑ ነገር ግን ብዙ ጊዜ በአግባቡ ልብ የማይባሉ ነጥቦችን ጠቅሼ ልለፍ፡፡ አንደኛዉ  አሠሪዉና የሥራ አመራር (ማኔጅመንት) አባል የሆኑ ሠራተኞች ግንኙነታቸዉን በዚህ አዋጅ አማካኝነት  ለመግዛት ከፈለጉ  በስምምነታቸዉ መሰረት ይህንን ማድረግ ይችላሉ፡፡ በሥራዉ ዓለም ግን ይህ ሲደረግ አይታይም፡፡ ምክንያቱን የሚያዉቀዉ እግዛብሔር ብቻ ሳይሆን አይቀርም፡፡ ሁለተኛ፡፡ የሠራተኛ አዋጅ ቁጥር 377/1996 የአሠሪና ሠረተኛ ዋና ዋና ግዴታዎች ምን እንደሆኑ የሚዘረዝር ቢሆንም ፤ ሌሎች ተጨማሪ ግዴታዎች ግን በተጨማሪ ዉሎችም ሆነ በተጨማሪ ይዘቶች ተዋዋይ ወገኖች  እንዳይገቡ አይከለክልም፡፡

2-            በ1960 ዓ.ም. በወጣዉ የፍትሓብሔር ሕግ መሠረት የሚተዳደሩ የሥራ ዉሎች፡፡ ይህ ሕግ ተፈጻሚነቱ አሠሪና የሥራ መሪ (ማኔጅመንት) አባል  በሚገቡት የሥራ ዉል ላይ ነዉ፡፡ ከላይ እንደተመለከተዉ አሠሪና ሠራተኛዉ ይህ የፍትሓብሔር ሕግ ተፈጻሚ እንዳይሆንባቸዉና በአዋጅ ቁጥር 377/1996 መሠረት ግንኙነታቸዉ እንዲገዛ ለመምረጥ ይችላሉ፡፡ ከላይ እንደተገለጸዉ የተለመደ አሰራር ግን አይደለም፡፡ ጠበቆች የደንበኞቻቸዉ መብት የበለጠ የሚጠበቅበትን ሁኔታ ቀድሞ በማየት ትክክለኛዉን አግባብ ሊያመላክቱ ይገባል፡፡

ለ- እያየን እንዳላየን...

ሌሎች  በጣም አስፈላጊ ሁነዉ እያለ የተዘነጉ ሁለት ዓበይት የሕግ ነጥቦችን ደግሞ ልጨምር፡፡ የመጀመሪያዉ ሠራተኛዉ ከአሠሪዉ ጋር ወደፊት እንዳይወዳደር ለማድረግ የፍትሓብሔር ሕጉ በግልጽ እዉቅና ሰጥቶና መሠረቶቹንም አስቀምጦ  እያለ አሰራሩ ግን ፍጹም ሊባል በሚችል ሁኔታ ጥቅም ላይ ሲዉል አይታም፡፡ በርግጥ አዋጅ ቁጥር 377/1996 ይህንን መሰሉን ሁኔታ ሳይፈቅድም ሳይከለክልም ጉዳዩን በዝምታ አልፎታል፡፡ ሆነም ግን የአሠራሩን መፈቅድና መከልከል ለማወቅ  አንድ ነገር ብቻ ማየት ይበቃል፡፡ በሕግ መርህ መሠረት ያልተከለከለ ነገር ሁሉ የተፈቀደ  ነዉ፡፡ እዚህም ላይ ጠበቆች የደንበኞቻቸዉን ጥቅም በሚያራምድ መልኩ ሊመክሩ ይገባል፡፡  ሁለተኛዉ አንድን ሰዉ አሰልጥኖ በመቅጠር ለተወሰነ ጊዜ አሠሪዉን እንዲያገለግል የሚገደድበት የስምምነት ዉል አግባብ ነዉ፡፡ ይሄ በሁሉም ሕጎች በግልጽ ተደንግጎ እያለ የሚጠቀምበት ሰዉ ግን ያለም አይመስልም፡፡ ምክንያቱ አለማወቅ ይሁን  አለመፈለግ አሁንም  ግልጽ አይደለም፡፡ ምንአልባት ጥያቄዉ በራሱ መልሱን ይናገራል ካልተባለ በቀር፤ አንድ ነጥብ ላንሣ፡፡ ለመሆኑ አንድ አሠሪ ሠራተኘዉ ወደፊት በጥራትና በብቃት እንደሚያገለግለዉ እርግጠኛ ካልሆነ በቀር ምን ቢሆነኝ ብሎ  በራሱ ኪሣራ "ብቁ" ያልሆነን ሠራተኛ ቀጥሮ ያሰራዋል? ለምንስ ብሎ ያሰለጥነዋል? የዚህ ጥያቄ ትክክለኛ  መልስ  የአሰራሩ ሕጋዊነትና ሕገወጥነት የሚወድቀዉ በአሰሪዉና ሠራተኛዉ ስምምነት አረቃቀቅ እንጂ በሕጎቹ ክልከላ ላይ ስላለመሆኑ ግልጽ ያደርገዋል፡፡  

ሐ - የታተሙ የሠበር ችሎት ዉሣኔዎች በሠራተኛ ትምሕርትና ሥልጠና ጉዳዮች ላይ፡፡

ደግነቱ የሠበር ችሎት ተመሣሣይ በሆኑ ጉዳዮች ከላይ የተመለከቱት ግንዛቤዎች ሕጋዊ ስለመሆናቸዉ ተደጋጋሚ አስገዳጅ ዉሣኔዎችን ሰቷል፡፡ ለዓብነት ያሕል እነዚህ የታተሙትን ከዚህ በታች ገልጫለሁ፡፡

1-   በአመልካች ወ/ሮ ሃርሴማ ሰለሞን እና መልስ ሰጪ የአርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ (የሠ/መ/ቁ. 33473፤ ቅጽ 8)፤ ገጽ 322፡፡

2-   በአመልካች የኢትዮጵያ ግብርና ምርምር ኢንቲትዩት እና ተጠሪ አቶ ተፈሪ ማሞ (የሠ/መ/ቁ 49453፤ ቅጽ 9)፤ ገጽ 192፡፡

3-  (አመልካች ሐዋሳ ዩኒቨርሲቲ እና ተጠሪዎች እነ ዮናስ ካሳ (ሁለት ሰዎች)፤ (የሠ/መ/ቁ 46574፤ ቅጽ 12)፤ ገጽ 90፡፡